1. Bài toán tỉ lệ thuận
a) Khái niệm đại lượng tỉ lệ thuận
Hại đại lượng tỉ lệ thuận tức là đại lượng này tăng lên bao nhiêu lần thì đại lượng kia cũng tăng lên bấy nhiêu lần và ngược lại đại lượng này giảm đi bao nhiêu lần thì đại lượng kia cũng giảm đi bấy nhiêu lần.
b) Phương pháp giải
Cách 1: Phương pháp rút về đơn vị
Bước 1: Tìm giá trị một phần
Bước 2: Tìm giá trị nhiều phần
Cách 2: Phương pháp tìm tỉ số
Đại lượng này gấp lên bao nhiêu lần thì đại lượng kia gấp lên bấy nhiêu lần
Ví dụ: May
Tóm tắt
Cách giải
May
May
May
Đáp số:
2. Bài toán tỉ lệ nghịch
a) Khái niệm đại lượng tỉ lệ nghịch
Hại đại lượng tỉ lệ nghịch tức là đại lượng này tăng lên bao nhiêu lần thì đại lượng kia lại giảm đi bấy nhiêu lần và ngược lại.
b) Phương pháp giải
Cách 1: Phương pháp rút về đơn vị
Bước 1: Tìm giá trị một phần
Bước 2: Tìm giá trị nhiều phần
Cách 2: Phương pháp tìm tỉ số
Đại lượng này gấp lên bao nhiêu lần thì đại lượng kia giảm đi bấy nhiêu lần.
Ví dụ:
Tóm tắt
Cách giải
16 người làm xong công việc đó trong số ngày là:
Đáp số:
Chú ý:
– Học sinh cần đọc kĩ đề và xác định đúng bài toán là bài toán tỉ lệ thuận hay tỉ lệ nghịch, từ đó đưa ra được bài giải chính xác.
– Có những bài toán ta có thể áp dụng được cả hai phương giải, nhưng có những bài nên áp dụng phương pháp tìm tỉ số hoặc rút về đơn vị, học sinh cần đọc kĩ đề và chọn phương pháp giải hợp lý cho từng bài tập.