Loading [MathJax]/extensions/tex2jax.js

Sử dụng phương pháp đổi biến số để tính tích phân

1. Kiến thức cần nhớ

– Vi phân:

beginarraylt=uleft(xright Rightarrow dt = u’leftxrightdx\ulefttright = vleftxright Rightarrow u’lefttrightdt = v’leftxrightdxend{array})

– Công thức đổi biến: intlimitsabfleft[uleft(xright)right]uleft(xright)dx=intlimitstleft(aright)tleft(bright)fleft(tright)dt

2. Một số dạng toán thường gặp

Dạng 1: Tính tích phân bằng phương pháp đổi biến t=uleft(xright).

– Bước 1: Đặt t=uleft(xright), đổi cận (left{ begin{array}{l}x = a Rightarrow t = uleftaright = a’\x = b Rightarrow t = uleftbright = b’end{array} right.) .

– Bước 2: Tính vi phân dt=uleft(xrightdx).

– Bước 3: Biến đổi fleft(xrightdx) thành gleft(trightdt).

– Bước 4: Tính tích phân intlimitsabfleft(xright)dx=intlimitsabgleft(tright)dt.

Ví dụ: Tính tích phân intlimits0sqrt32xsqrtx2+1dx.

Giải:

Đặt t=sqrtx2+1Rightarrowt2=x2+1 Rightarrow2tdt=2xdx.

Đổi cận (left{ begin{array}{l}x = 0 Rightarrow t = 1\x = sqrt 3  Rightarrow t = 2end{array} right.)

Do đó: intlimits0sqrt32xsqrtx2+1dx=intlimits12t.2tdt=left.dfrac23t3right|12=dfrac23left(2313right = dfrac{{14}}{3}).

Dạng 2: Tính tích phân bằng phương pháp đổi biến x=uleft(tright).

– Bước 1: Đặt x=uleft(tright), đổi cận (left{ begin{array}{l}x = a Rightarrow t = a’\x = b Rightarrow t = b’end{array} right.).

– Bước 2: Lấy vi phân 2 vế dx=uleft(trightdt).

– Bước 3: Biến đổi fleft(xrightdx = fleftuleft(tright)right.u’lefttrightdt = glefttrightdt).

– Bước 4: Tính nguyên hàm theo công thức intlimitsabfleft(xright)dx=intlimitsabgleft(tright)dt

Ví dụ: Cho $I = intlimits_0^{dfrac{pi }{2}} {sqrt {1 – {x^2}} {rm{d}}x} $, nếu đặt $x = sin t$ thì:

A. $I = 2intlimits_0^1 {left1+cos2tright{rm{d}}t} $

B. $I = intlimits_0^1 {dfrac{{1 – cos 2t}}{2}{rm{d}}t} $

C. $I = intlimits_0^1 {dfrac{{1 + cos 2t}}{2}{rm{d}}t} $

D. $I = intlimits_0^1 {dfrac{{cos 2t – 1}}{2}{rm{d}}t} $

Giải:

Đặt $x = sin t Leftrightarrow dx = cos t,dt$ và $1 – {x^2} = 1 – {sin ^2}t = {cos ^2}t$

Đổi cận (left{ begin{array}{l}x = 0 Rightarrow t = 0\x = dfrac{pi }{2} Rightarrow t = 1end{array} right.)

Suy ra

$I = intlimits_0^{dfrac{pi }{2}} {sqrt {1 – {x^2}} {rm{d}}x}  = intlimits_0^1 {sqrt {{{cos }^2}t} cos t{rm{d}}t}  $ $= intlimits_0^1 {{{cos }^2}t{rm{d}}t}  = intlimits_0^1 {dfrac{{1 + cos 2t}}{2}{rm{d}}t} $

Chọn C.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *