4. GIÁ TRỊ LỚN NHẤT – GIÁ TRỊ NHỎ NHẤT
4.1. Định nghĩa.
Cho hàm số $y=fleft
- Số M gọi là giá trị lớn nhất của hàm số $y=fleft
$ trên $D$ nếu:
$left{ begin{array}{l}
f
exists {x_0} in D,f
end{array} right.$
- Số gọi là giá trị nhỏ nhất của hàm số $y = fleft
$ trên D nếu: $left{ begin{array}{l}
f ge m,forall x in D\
exists {x_0} in D,f = m
end{array} right.$. Kí hiệu: $m = mathop {min }limits_{x in D} {kern 1pt} f $.
4.2. Phương pháp tìm GTLN,GTNN
4.2.1. Tìm GTLN, GTNN của hàm số bằng cách khảo sát trực tiếp
- Bước 1: Tính ${f}’left
$ và tìm các điểm ${{x}_{1}},{{x}_{2}},…,{{x}_{n}}in D$ mà tại đó ${f}’left =0$ hoặc hàm số không có đạo hàm. - Bước 2: Lập bảng biến thiên và từ đó suy ra giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của hàm số.
4.2.2. Tìm GTLN, GTNN của hàm số trên một đoạn
- Bước 1:
- Hàm số đã cho $y=fleft
$ xác định và liên tục trên đoạn $left .$ - Tìm các điểm ${{x}_{1}},{{x}_{2}},…,{{x}_{n}}$ trên khoảng $left
$, tại đó ${f}’left =0$ hoặc ${f}’left $ không xác định.
- Bước 2: Tính $fleft
,fleft ,fleft ,…,fleft ,fleft .$ - Bước 3: Khi đó:
- $underset{left
}{mathop{text{max}}},fleft =text{max}left{ fleft ,fleft ,…,fleft ,fleft ,fleft right}.$ - $underset{left
}{mathop{text{min}}},fleft =text{min}left{ fleft ,fleft ,…,fleft ,fleft ,fleft right}.$
4.2.3. Tìm GTLN, GTNN của hàm số trên một khoảng
- Bước 1: Tính đạo hàm ${f}'
$. - Bước 2: Tìm tất cả các nghiệm ${{x}_{i}}in
$ của phương trình ${f}' =0$ và tất cả các điểm ${{alpha }_{i}}in $ làm cho ${f}' $ không xác định. - Bước 3. Tính $A=underset{xto {{a}^{+}}}{mathop{lim }},f
$, $B=underset{xto {{b}^{-}}}{mathop{lim }},f $, $f $, $f $. - Bước 4. So sánh các giá trị tính được và kết luận $M=underset{
}{mathop{max }},f $, $m=underset{ }{mathop{min }},f $.
Nếu giá trị lớn nhất
Chú ý:
- Nếu $y = fleft
$ đồng biến trên $left $ thì $left{ begin{array}{l}
mathop {min }limits_{left } fleft = fleft \
mathop {max }limits_{left } fleft = fleft
end{array} right.$. - Nếu $y = fleft
$ nghịch biến trên $left $ thì $left{ begin{array}{l}
mathop {min }limits_{left } f = fleft \
mathop {max }limits_{left } f = fleft
end{array} right..$ - Hàm số liên tục trên một khoảng có thể không có giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất trên khoảng đó.